Breken en leven, Pasen 2022
Wat ik heb ontvangen
en aan u heb doorgegeven,
gaat terug op de Heer zelf.
In de nacht waarin de Heer Jezus
werd uitgeleverd nam Hij een brood,
sprak het dankgebed uit,
brak het brood en zei:
'Dit is mijn lichaam voor jullie.
Doe dit, telkens opnieuw,
om Mij te gedenken.'
Zo nam Hij na de maaltijd ook de beker,
en Hij zei:
'Deze beker is het nieuwe verbond,
dat door mijn bloed gesloten wordt.
Doe dit, telkens als jullie hieruit drinken,
om Mij te gedenken.'
Dus altijd wanneer u dit brood eet
en uit de beker drinkt,
verkondigt u de dood van de Heer,
totdat Hij komt.
1 Korintiërs 11, 23-26
Brood wordt gebroken. Zo zal Jezus zelf gebroken worden. Zo moest Petrus zijn beeld van Jezus (als Heer en meester) laten breken om Hem te kunnen aanvaarden als dienaar, ook al wordt Hij "meester" en "Heer" genoemd en is Hij dat ook. Zo maken alle mensen gebrokenheid mee in hun leven, in hun gezondheid, in hun gezin en familie, in hun levensloop... De gebrokenheid hoort bij het leven.
Het nieuwe verbond, dat door mijn bloed gesloten wordt. Zijn bloed wordt vergoten op het kruis. Het is de prijs die Hij betaald heeft voor zijn verbondenheid met God, zoals Hij die beleefd en geleefd heeft. Hij heeft die verbondenheid geleefd in een leven van dienstbaarheid aan mensen en aan God. Daarover zei Hij nadat Hij de voeten van zijn leerlingen had gewassen: "Ik heb een voorbeeld gegeven; wat Ik voor jullie heb gedaan, moeten jullie ook doen." (Johannes 13, 15)
Brood breken gaat over in brood delen met elkaar. De beker doorgeven is ook delen met elkaar. Die twee gebaren vertellen over de dienstbaarheid, zoals Jezus ze heel zijn leven beleefd heeft. Als Hij dan zegt "Doe dit, telkens opnieuw, om Mij te gedenken", dan vraagt Hij om niet alleen om het Laatste Avondmaal te gedenken, maar om heel zijn levenswijze van dienstbaarheid verder te zetten. En dan verkondigen wij de dood van de Heer, totdat Hij komt. Want zo komt Hij, de verrezen Heer, in mensen die doen wat Hij voor mensen gedaan heeft.
In het denken over de eucharistie werd lange tijd alle aandacht gericht op brood en wijn. Theologen hebben hun hoofd gebroken over de vraag hoe een stukje brood het "Lichaam van Christus" kan zijn en een slok wijn "het Bloed van Christus".
Lang geleden heeft Augustinus (354 - 430) duidelijk gemaakt dat het niet gaat om een stuk brood en een slok wijn, maar om "het breken en delen van brood" en "het delen van de beker wijn". Hem gedenken is dus een gebeuren tussen mensen. Als we de gebrokenheid niet ontvluchten, maar ze willen delen, zijn we dienstbaar aan elkaars leven. Het is als "elkaars voeten wassen", zoals Hij de voeten van zijn leerlingen heeft gewassen. Zo volgen wij zijn voorbeeld.
In dat gebeuren van dienstbaarheid "komt Hij". Wij mogen geloven dat wij zo de aanwezigheid van de verrezen Heer mogen ontvangen in een gelovige gemeenschap. Die gemeenschap kan verschillende vormen aannemen: een grotere groep mensen, een gezin of een relatie tussen twee personen. Die gemeenschap wordt dan "Lichaam en Bloed van Christus". Zo leeft Hij verder.
Breken en delen van brood en wijn en van leven, niet alleen tijdens een eucharistie, maar ook in het leven van elke dag, maakt ons als gemeenschap tot "Lichaam en Bloed van Christus". Daar mag zichtbaar worden dat Jezus leeft. Hij komt, liefst niet zonder ons. In dat gebeuren kunnen ook wij opstaan ... en leven.
Dat vieren wij op Pasen, de eerste dag van alle dagen.
God van leven,
in de dienstbaarheid van Jezus
is uw Liefde mens geworden.
Wij willen zijn voorbeeld navolgen.
Wij willen
de gebrokenheid van mensen
delen en dragen.
Wij willen elkaars leven
delen en dragen.
Zo willen wij dienstbaar zijn,
zoals Hij.
Als wij dan brood breken en delen
en de beker wijn doorgeven,
verkondigen wij zijn dood
en komt Hij midden onder ons.
Zo willen wij samen
'Lichaam en Bloed van Christus' zijn.
God van leven,
dank voor uw leven in al zijn volheid.
Amen.
Luc Maes