Homilie tv-mis 12 februari 2012

Lieve mensen, bent u al eens in 'Ici Paris'* geweest, ik bedoel de parfumerie of schoonheidswinkel die een massa producten te koop aanbiedt o.a. voor huidverzorging? Mensen geven vandaag heel wat geld uit om er mooi en stralend en jong uit te zien. Ze hebben graag een frisse, rimpelloze en welriekende huid.
Deze winkels bestonden er niet in de oudheid. Een bescheiden aanbod van fijne parfums, gemaakt van plantenextracten, zal er wel geweest zijn.
Maar wat als je een of andere vorm van huidziekte of melaatsheid had in die tijd, in het oude oosten?
De lezingen van vandaag vertellen erover en confronteren ons ermee. Hoe gingen mensen er toen mee om?
In de eerste lezing uit het boek Leviticus, hoorden we hoe de mens met een huidziekte er voor gek moest bijlopen met gescheurde kleren en loshangende haren. Hij moest zich voordoen als iemand die rouwt om een dode. En hij moest roepen: onrein, onrein. En ter bescherming van de gemeenschap werd hij afgezonderd en uitgesloten uit de gemeenschap. Hij kreeg een apartheidsregime en werd gemeden als de pest. Zelf was hij haast een dode geworden door dat sociale isolement en de cultisch-religieuze onreinheid. Alleen de priester kon vaststellen of de huidziekte besmettelijk was. En bij genezing kon hij de zieke weer rein verklaren en het sociaal-religieuze isolement opheffen nadat de genezene een reinigingsoffer had gebracht naar het heiligdom.

En het verhaal gaat verder, ook in Jezus' tijd. Het evangelieverhaal van vandaag speelt zich af in Galilea, buiten het centrum van Kafarnahum, wat betekent 'dorp van troost'.
Een melaatse komt naar Jezus toe. Hij heeft geen naam, hij is anoniem, hij is niemand geworden. Uit het land der levenden verbannen, moet hij buiten de gemeenschap bivakkeren, aan de rand van de samenleving. De mensen mijden hem, al tijdens zijn leven werd hij dood verklaard.
Maar deze melaatse verbergt zich niet, hij blijft niet zitten in zijn hoekje. Hij staat op -hoe opstandig- en klampt de rondtrekkende Rabbi, Jezus van Nazareth, aan. Deze man legt zich niet neer bij zijn ziekte, hij weigert te geloven dat zijn ziekte Gods wil is en dat zij een straf zou zijn voor bedreven zonden. Hoe tegendraads en gevaarlijk en hoe bevrijdend was deze gedachte. Hoe bevrijdend is deze zienswijze ook voor ons en voor vele zieken vandaag die zich de vraag stellen: waarom overkomt me deze ziekte, en waarom ik?
Mensen hebben altijd -tot op vandaag- geworsteld met de vraag en de betekenis van ziekte en lijden. En we vinden er niet gemakkelijk een bevredigend antwoord op.

Als Jezus deze melaatse ziet, raakt hij diep ontroerd. Hij wordt door mede-lijden bewogen, staat er. Hij wordt geraakt tot in zijn buik. En Hij steekt zijn hand uit en raakt de melaatse aan.
Wordt Hij nu niet zelf besmet, onrein, zoals de priesterklasse en de goegemeente dacht? Neen, Jezus draait de zaken om. De goddelijk kracht in Hem, slaat over op het onreine en vormt het om tot reinheid en heelheid. Alleen léven geeft leven door en is in staat elke vorm van dood in het mensenbestaan weg te nemen. Jezus was een opstandig man die zijn leven lang gevochten heeft tegen iedere vorm van dood, dit is tegen iedere vorm van vermindering van levenskwaliteit tijdens het leven. En dat is -eigenaardig genoeg- zijn dood geworden.

Hij is opgestaan tegen de reinheidsgodsdienst van zijn dagen die met al zijn regels en voorschriften, het leven van mensen aan banden legde en beknotte, en die zoveel mensen uitsloot en marginaliseerde. Jezus stond voor Gods' droom over mensen 'opdat allen leven zouden hebben en wel in overvloed'. Hij stond voor een gerechtigheidsgodsdienst die recht doet aan ieder mens, de zwakste en de minste het eerst. En omdat de melaatse niet kon zwijgen over het geluk dat hem te beurt viel door Jezus' aanraking waardoor hij zich nu opnieuw in het openbaar kon tonen als mens, kon Jezus zelf niet meer openlijk in de stad verschijnen. Wordt Jezus nu zelf als een melaatse beschouwd, verbannen en uitgestoten uit de gemeenschap? Zijn keuze voor menswaardig leven voor deze zieke mens brengt Hem in conflict met de leiders van het volk en de heersende priesterklasse die staan voor het status quo, het behoud van wat altijd is geweest, een traditie die niet tot leven wekt, maar doodt.

Vrienden, dit was zo, is dit nog altijd zo? Waarom zijn godsdiensten van allerlei soort en afkomst altijd zo gefixeerd geweest op zuiverheid en reinheid, op orthodoxie en ware leer ten koste van volop leven en geluk voor mensen?
Wat is er toch aan streling en heling nodig, aan tederheid en aanraking, aan kussen en omhelzen, voor alles en ieder weer genezen is van elke vorm van melaatsheid, en zich opgenomen weet en voelt in een warme, hartelijke en solidaire gemeenschap!

En daarom willen wij hier vandaag in deze gemeenschap van Onze Lieve Vrouw van Goede Bijstand in hartje Brussel zeggen:
Welkom aan alle zoekende en dolende mensen die hun plek zijn kwijt geraakt in het leven en zoeken naar vriendschap en geborgenheid.
Welkom aan de thuislozen en straatbewoners voor wie te weinig opvang is in deze koude dagen.
Welkom aan asielzoekers en mensen zonder papieren op zoek naar 'n luisterend oor en begrip.
Welkom aan ex-gevangenen en psychiatrische patiënten die zo moeilijk opnieuw hun eigen plaats vinden in de samenleving.
Welkom aan misbruikte en mishandelde mensen die zoeken naar erkenning en heling.
Welkom aan gescheiden mensen die vragen om erkenning en zegen over hun nieuwe relatie.
Welkom aan gehuwde priesters en uitgetreden religieuzen die het niet opgeven om te geloven en kerkverbonden te blijven.
Welkom aan homofiele en lesbische mensen, aan mensen die seropositief zijn of drager van aids, die hopen op mensen die niet oordelen en veroordelen.
Welkom aan alle randkerkelijken, aan alle open zoekende mensen en vrije denkers en doeners, die open staan voor ontmoeting en dialoog. Dat zij op hun zoektocht bronnen van leven mogen vinden die zij willen delen met velen.

Wees welkom ieder van u hier in deze gemeenschap en wees welkom televisiekijker thuis.
Mogen wij allen gezegend zijn, elkaar oprichten en elkaar tot zegen zijn, in Gods naam.


*Bij de uitzending van onze TV-mis werd die naam 'Ici Paris' weggelaten. Want geen reclame op TV.

door Mathieu Peters